OP ZOEK NAAR ROOTS - 4


Deze keer doe ik het in het Nederlands. In de vorige 2 stukjes heb ik al verteld dat Sam Mozes op het spoor is gekomen van zijn voorgeslacht, en nu al druk bezig is met brieven schrijven en telefoneren naar zijn familieleden in Drogeham, in Surhuizum, en in Groningen.

Dat is n.l. als volgt verlopen. Op mijn eerste stukje in Nov. 1998 had een vrouw uit Drogeham gereageerd. Haar naam is Lamke Pultrum-Mozes. Zij is de weduwe van Sjoerd Pultrum (1918-1990), zoon van Durk Jans Pultrum en Maaike van der Heide. Durk was een zoon van Jan Pultrum die in 1885 in Drachten trouwde met Hielkje Boivin. Toen Lamke het stukje las in De FEANSTER waarin ik vroeg of er ook iemand was die Bregtje Mozes (1868-1943) had gekend, en iets wist over haar zoon Gerrit Mozes (1892-1943), wist zij onmiddelijk dat het ging over haar achterneef Gerrit die vroeger naar Amerika was gegaan. Haar vader, Durk Klazes Mozes, geboren in 1894 in Harkema, was samen met zijn neef Gerrit, geboren in 1892 in Surhuizum, opgegroeid in het gezin van Beppe Janke Wobbes (1835-1915), moeder van Bregtje. Beppe Janke was de weduwe van Durk Geerts Mozes die in 1871 overleed in Harkema. Lamke's moeder was Trijntje Elzinga, dochter van Abraham Wopkes Elzinga (1866-1931) en Hinke Klazes van der Tuin (1871-). Abraham was een zoon van Wopke Joukes Elzinga (1828-1912) en Grietje Alma (1827-1900). Lamke vertelde dat haar vader vroeger wel brieven had gekregen van zijn neef Gerrit uit Amerika, maar dat was vanwege de oorlog gestopt, en na 1945 is er nooit weer een levensteken gekomen van Gerrit. Dat kon ook niet, want hij overleed in 1943 in Californië. Het enige wat de familie nog had, waren een paar kleine fotootjes van kleine Sam. Die had Gerrit dus vroeger naar de familie in Surhuizum gestuurd.

Ik heb Mevr. Lamke Pultrum per telefoon gesproken en we hebben mooi in't Fries kunnen praten over Sam. Dat was net voor de Kerstdagen van 1998. Ik heb Sam toen meteen bericht gestuurd, en hij heeft ondertussen de fotootjes gekregen en heeft ook kontakt gehad met Lamke, en ook met Bregtje Mozes, die in Groningen woont. Deze Bregtje is dus genoemd naar dé Beppe Bregtje waar ook Sam van afstamt. Bregtje is een dochter van Jan Mozes, die geboren was in 1904 in Surhuisterveen. Jan is ook een zoon van Beppe Bregtje, en een halfbroer van Gerrit, de Amerikaan.

Sam heeft ook al brieven verwisseld met Sjoukje Brouwer in Surhuizum, die verwand is aan Fokke en Anje Mozes.

Het is heel moeilijk om je voor te stellen wat het eigenlijk betekent om in een groot land geboren te worden en op te groeien, en nooit iets te weten van andere familieleden, of nooit iets te horen. Sam zijn vader was eigenlijk enigst kind, en Sam ook. Sam was te jong om de briefwisseling naar Nederland aan te houden, en hij kende ook geen Nederlands.

Lamke in Drogeham vond het prachtig te horen dat de zoon van Gerrit nog leefde! En Sam vond het prachtig te weten dat men in Friesland nog altijd dacht aan Ger-rit en aan zijn zoontje Sam, maar al bijna 60 jaar nooit weer iets had gehoord. Dat probleem is dus na al die jaren toch opgelost.

Rond Kerst 1998 en daarna al veel vaker hebben deze familieleden voor het eerst persoonlijk kontakt met elkaar gehad. Jammer dat de taal een beetje een moeilijkheid is, maar er zijn toch ook familieleden die genoeg Engels kennen om met Sam, de Amerikaanse neef, te kunnen praten. Sam en zijn vrouw Jean hopen eind April naar Nederland te komen voor 20 dagen en daar de Bregtje Mozes-familieleden persoonlijk te ontmoeten. Bregtje in Groningen en haar man hebben een mooie boot en ze hopen Sam en Jean rond te varen langs de plaatsen waar Sam's vader Gerrit vroeger heeft gewoond. Wat zou Gerrit dat ook graag hebben gedaan.

Soms brengt de T.V. familieleden, die elkaar in jaren niet gezien hebben, bij elkaar. Dit zou een heel geschikt gebeuren zijn voor dat T.V. programma. Later hoop ik weer iets te vertellen over een eventueel bezoek van Sam in Nederland.

Over 2 weken hoop ik over iets heel anders te schrijven.

Jelle Kooistra